Een nieuw jaar, een nieuwe wet

Een nieuw jaar dus goede voornemens, zo ook voor de Cambodjaanse regering. Op 1 januari 2016 is in Cambodja de nieuwe verkeerswet van kracht geworden. Het aantal verkeersregels en het aantal mogelijkheden om in het verkeer in overtreding te zijn en de hoogte van het boete-bedrag, zijn per 1 januari explosief gestegen.

Om te zorgen dat de agenten van de verkeerspolitie hun werk actief uitvoeren, mogen de verkeersagenten per 1 januari 70% van het boetebedrag van een officieel uitgeschreven boete als extra loon houden. Dat zorgde er (volgens een krantenbericht) voor dat alleen al op vrijdag 1 januari er 7500 weggebruikers een boete of een waarschuwing kregen van 1 van de in totaal 1750 verkeersagenten die er in Cambodja werkzaam zijn.

Een greep uit de, in totaal 42 pagina’s tellende, nieuwe verkeerswet en hoe sommige situaties in het verkeer voor 1 januari ‘gewoon’ waren.
In het Cambodjaanse verkeer zie je zeer regelmatig meer dan 3 personen op een moto en zeer zelden dragen de moto-rijders en passagiers een helm. Een groot deel van de moto-rijders is jonger dan 16 jaar en een deel daarvan zelfs jonger dan 12 jaar. Nu moeten alle moto-rijders en passagiers verplicht een helm dragen en is de minimum leeftijd vastgesteld op 16 jaar en het maximaal aantal personen op de moto is 2 volwassenen en 1 kind. Kinderen van 3 jaar en ouder moeten ook verplicht een helm dragen.

De boetes voor het niet dragen van een helm zijn, voor Cambodjaanse begrippen, van een dusdanig niveau dat er de laatste twee weken van 2015 duidelijk meer helmen verkocht werden dan in de rest van het jaar. Helaas kun je al voor $2,50 een helm kopen en ook die, met ‘kermis-speelgoed’ te vergelijken, helmpjes zorgen ervoor dat je niet beboet kunt worden. Uit een onderzoek blijkt dat slechts 5% van de Cambodjanen een internationaal goedgekeurde helm draagt, die bij een ongeluk werkelijke bescherming biedt. Gelukkig heb ik een goedgekeurde helm uit Nederland.

In het Cambodjaanse verkeer wordt gebruik gemaakt van de gehele weg. Dat betekent dat men niet altijd aan de rechterkant van de weg rijdt, soms met wel drie auto’s naast elkaar rijdt en men ook nog wel eens iemand passeert aan de rechterkant wanneer daar ook maar enigszins ruimte voor is. De nieuwe wet geeft duidelijk aan dat men aan de rechterkant van de weg moet rijden.

Er zijn niet veel verkeerslichten in Cambodja en op de plaatsen waar verkeerslichten staan worden ze veelal genegeerd. Daar gaat de nieuwe wet niet veel verandering in brengen aangezien de nieuwe wet aangeeft dat ‘groen’ rijden betekent, ’oranje’ klaar maken om te stoppen betekent en ‘rood’ stoppen betekent, maar dat doorrijden bij rood licht geoorloofd is wanneer de bestuurder zich bevindt in een situatie waarin hij geen ander verkeer opmerkt. Juist…?

De nieuwe wet geeft ook aan dat iedereen in de auto de autogordel moet dragen en dat kinderen tot 4 jaar in een kinderzitje behoren te zitten. Dat zitje is best een probleem aangezien er maar enkele winkels in Phnom Penh de bedoelde zitjes verkopen en deze voor Cambodjaanse begrippen heel prijzig zijn.

Verder mag een chauffeur niet meer personen vervoeren dan er werkelijk zitplaatsen zijn in de auto. Meestal gaan er in Cambodja in een auto die bedoeld is voor 5 personen er tussen de 7 en 10 personen mee. De mini-busjes zijn bedoeld voor 12-15 personen en daar gaan zo tussen de 20-25 personen mee. Wanneer de wet strak gehandhaafd gaat worden, kan dit nog tot heel vervelende situaties leiden. Een chauffeur zal toch zijn brood moeten verdienen en de meeste Cambodjanen zijn niet gewend of niet in staat iets meer te betalen voor vervoer.

Bestuurders van moto’s en auto’s mogen alleen nog handsfree mobiel bellen. Dat is een heel interessante regel voor de moto-rijders in Cambodja. Moto-rijders die namelijk wel een helm dragen, telefoneren al rijdend met hun mobiel geklemd tussen het oor en de helm. Zou deze manier van telefoneren vallen onder het ‘handsfree’ bellen???

In Cambodja is het merendeel van de auto’s SUV’s. Het grote, luxe soort van bijvoorbeeld Lexus. De auto is een absoluut statussymbool. Er zijn in Cambodja maar heel weinig officiële parkeerplaatsen, dus bestuurders parkeren hun enorme auto’s op de stoep dicht bij hun plaats van bestemming en betalen een plaatselijke ‘parkeerhulp’ een kwartje om op hun auto te letten. Bij het parkeren wordt de auto niet op de handrem gezet. De auto moet namelijk met een kleine duwbeweging door genoemde parkeerhulp enkele meters te verplaatsen zijn, wanneer zich een situatie voordoet die daarom vraagt. De nieuwe wet geeft aan dat de auto’s niet langer op de, voor voetgangers bedoelde, stoep geplaatst mogen worden en dat geparkeerde auto’s op de handrem gezet dienen te worden.

Bovenop al deze regels geldt het nieuwe puntensysteem voor je rijbewijs. Iedere automobilist start met 12 punten en voor iedere overtreding wordt er 1 tot 6 punten afgetrokken, al naar gelang de zwaarte van de overtreding. Wanneer je 12 punten ‘op zijn’ mag je een half jaar niet meer autorijden en moet je daarna opnieuw je rijbewijs halen.

Het behalen van het rijbewijs stelt in Cambodja overigens nauwelijks iets voor. Je volgt 2 theorielessen, je doet een theorie-examen waarbij je een aantal verkeersborden moet weten te benoemen en je gaat 1 uur met een instructeur rijden om te laten zien dat je de auto kunt bedienen. Het examen is duidelijk niet om te laten zien dat je op de juiste wijze de verkeerssituaties weet in te schatten en er naar weet te handelen. Je betaalt dan uiteraard een bedrag aan de rijschool en aan het ministerie… Voilà, rijbewijs in the pocket.

Bovengenoemde nieuwe regels zijn slechts een greep uit de nieuwe wet. Mijn collega’s maken zich zorgen over zoveel nieuwe regels en dus ook zoveel kans om ergens voor beboet te worden. De regering geeft aan dat het voor de veiligheid van de weggebruikers is. Mijn collega’s, en ik ook, geloven dat dat niet de enige reden is…maar laten we het van de positieve kant bekijken…meer mensen zullen een helm dragen, een autogordel dragen, waarschijnlijk minder heel jonge moto-rijders…we zullen zien.