100 dagen ceremonie

Ik zit al meer dan een uur op een rieten mat met mijn handpalmen tegen elkaar aan op kinhoogte en mijn benen gevouwen aan de linkerkant van mijn lijf. Ik draag zoals gewenst een wit bloesje en een wikkelrok. Mijn hele lijf doet zeer. Nou nee, niet alles doet meer zeer, want mijn benen voel ik al een halfuur niet echt meer. Daar zit ik dan omgeven door de geur van wierook en het geluid van de gebeden die door de monniken gezongen worden.

Met nog zo’n 80 Cambodjanen zit ik bij een 100-dagen ceremonie. Deze ceremonie wordt gehouden 100-dagen nadat iemand is overleden. Iedereen bidt dan samen met de monniken voor de geest van de overledene en voor de achtergebleven familie.

Ik ben hierbij uitgenodigd door mijn collega. Haar schoonvader is 100 dagen geleden overleden en nu staat er voor het huis, midden op straat, een tent met zwarte en witte linten, een mobiele keuken en tafels en stoelen voor de gasten. Deze tent staat dus ook pal voor mijn huis, want mijn collega is mijn overbuurvrouw.

’s Morgens om 6 uur hoorde ik het geluid van staal op staal dat hoort bij het opbouwen van het frame van de tent. Even dacht ik dat er opnieuw een luidruchtig huwelijksfeest zou plaatsvinden in de straat. Aan de zwart met witte doeken zag ik echter al snel dat het hier ging om een herdenkingsceremonie. De vraag was nu nog of er net iemand overleden was of dat het hier zou gaan om een 100-dagen of een 3 jaren-herdenking.

Mijn collega liep op mij af toen ik mijn woning op slot deed en nodigde mij uit om aanwezig te zijn bij de ceremonie. Er zouden ook andere collega’s zijn, dus het zou fijn zijn als ik er ook kon zijn. Snel kreeg ik nog een uitnodiging voor de ceremonie in mijn handen gedrukt. Zilveren letters op een stevige witte enveloppe. Na de ceremonie stopt iedereen een geldbedrag in de enveloppe. Dit geld is voor de familie. Een weduwen- en wezenpensioen bestaat hier niet.

Met een lange uithaal eindigen de monniken hun gebeden en ik zie dat het tijd is om op te staan. Dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Mijn benen slapen en mijn rug doet pijn van het scheef zitten en daar komt nog bij dat zo’n wikkelrok ook niet mijn favoriete kledingstuk is. Heel voorzichtig ga ik staan. De kramp schiet door mijn kuiten en mijn gezicht geeft dat prijs. Ik blijf even staan om al wiebelend met mijn tenen normaal gevoel terug te krijgen in mijn benen. Waarschijnlijk denken andere genodigden dat ik niet weet waar ik nu heen moet, want ik word direct begeleid naar een tafeltje in de tent.

Er wordt gegeten met zijn allen en vervolgens gaan de meeste genodigden weer naar huis. De monniken eten op een rieten mat in het huis en krijgen voor het leiden van de ceremonie een cadeaupakket dat speciaal voor monniken wordt samengesteld. (een monnikenkleed, een wasteil, wierook, een deken enz.) De familie blijft de hele avond in de tent zitten. Eten, drinken, praten en kaarten tot diep in de nacht en morgenochtend om 5 uur zullen de gezongen gebeden en de xylofoonachtige klanken weer over de speaker te horen zijn. Enkel een ochtend nog, want ’s middags wordt de tent weer afgebroken.